Jeszcze bez zawodu ale już z uzdolnieniami i zainteresowaniami zawodowymi

Jeszcze bez zawodu,

ale już z uzdolnieniami i zainteresowaniami zawodowymi

 

W ostatnim numerze biuletynu pisałem o potrzebach i oczekiwaniach młodzieży w zakresie poradnictwa zawodowego.
W odpowiedzi  na  potrzeby uczniów klas maturalnych liceum oraz prośbę dyrekcji  Zespołu Szkół nr 17 przy ul. Promienistej przeprowadziłem warsztaty na temat „Ja – rynek pracy”. Podczas zajęć uczniowie poznali między innymi cechy współczesnego rynku pracy, dokumenty aplikacyjne niezbędne w poszukiwaniu pracy oraz swoje predyspozycje w kontekście dalszej kariery edukacyjno-zawodowej.

Kolejne badanie dotyczyło uzdolnień zawodowych uczniów obu włochowskich liceów:
LO nr 73 i LO nr 84. Każdy badany otrzymał pisemną informację zwrotną, zawierającą zarówno wymiar inteligencji wielorakiej (wg Gardnera), jak też jej poziom, charakterystykę osobowości i przykładowe zawody, które mógłby wykonywać w przyszłości.
Tabela nr 1 zawiera tylko wysoki poziom wyników badania uzdolnień.

 

UZDOLNIENIA	LICEALIŚCI klasa  III % uczniów	UZDOLNIENIA	LICEALIŚCI klasa III % uczniów
ruchowe /kinestetyczne	36	muzyczne	17
interpersonalne	29	językowe	16
matematyczno – logiczne	28	intrapersonalne	15
wizualno – przestrzenne	21	przyrodnicze	10

Tabela nr 1

Takie badanie przeprowadziłem też w Gimnazjum nr 112 wspólnie z psychologiem panią Iwoną Jankiewicz. Gimnazjaliści pięciu klas trzecich dokonali samooceny swoich uzdolnień. Największa liczba dotyczyła uzdolnień interpersonalnych. W dalszej kolejności wskazywali na uzdolnienia wizualno-przestrzenne, ruchowo/kinestetyczne, językowe.

Przewaga uzdolnień interpersonalnych to dobry wynik  w kontekście wymagań współczesnego rynku pracy. Kompetencje społeczne (miękkie) są aktualnie niezbędne, niezależnie od wykształcenia, czy zawodu. Należy o nie dbać, nieustannie rozwijać, aby stały się obszarem strategicznym, który będzie wyróżniał naszego ucznia – absolwenta spośród setek innych kandydatów.

Drugim ważnym czynnikiem wyboru ścieżki edukacyjno – zawodowej oprócz uzdolnień są zainteresowania zawodowe uczniów. Badanie zainteresowań pozwala przewidywać ich konkretne zachowania edukacyjne i zawodowe, a więc to, co będą robić. Badanie zainteresowań przeprowadziłem wspólnie z pedagogiem szkolnym Gimnazjum nr 113 przy ul. Promienistej 12
– panią Urszulą Grubek. Celem badania była pomoc w określeniu przez uczniów aktualnych preferencji zawodowych oraz rozpoznanie ewentualnych zmian. 
O ile temperament jest czynnikiem względnie stałym, to zainteresowania ulegają zmianom pod wpływem środowiska, zwłaszcza w okresie budowania tożsamości jednostki.

Tabela nr 2 zawiera wyniki badania zainteresowań uczniów klas 3 Gimnazjum nr 113.

 

TYP OSOBOWOŚCI ZAWODOWEJ /środowisko pracy, grupy zawodowe	KLASA III  % uczniów
SPOŁECZNE/ praca z ludźmi	40
NAUKOWO – POZNAWCZE/nauka	18
TECHNICZNE/ prace techniczne	16
KIEROWNICZE/kontakty biznesowe	14
ARTYSTYCZNE/sztuka	9
BIUROWO – ADMINISTRACYJNE/operacje biznesowe	7

Tabela nr 2

Znaczna przewaga zainteresowań społecznych może świadczyć o preferowaniu środowiska przyszłej pracy związanej z typem osobowości zawodowej (wg Hollanda). Wysoki wynik zainteresowań społecznych w połączeniu z uzdolnieniami interpersonalnymi to właściwy kierunek rozwoju zawodowego dla trendu współczesnego rynku pracy, w którym znaczącą rolę przypisuje się kompetencjom społecznym.

Jeżeli chodzi o zmiany, jakie dokonały się w stosunku do ostatniego badania zainteresowań tych samych uczniów (6 miesięcy), to u połowy badanych wystąpiły różnice, z czego 25 uczniów wskazało na wzrost, a 16 na obniżenie poziomu niektórych zainteresowań. Potwierdziłoby to tezę o występowaniu zmian preferencji młodzieży w tym wieku. Nie należy tego negatywnie interpretować, ale śledzić, właściwie ukierunkowywać i wzmacniać.

W grudniu 2012 prowadziłem zajęcia z poradnictwa zawodowego na temat „Poznawanie siebie – sukcesem w dalszej karierze edukacyjno – zawodowej”, dla uczniów klas III Gimnazjum nr 112. Uczniowie wykazali duże zainteresowanie taką formą wsparcia zwłaszcza, że w tym roku muszą dokonać wyboru szkoły ponadgimnazjalnej. Interesujące są wyniki ankiety.
Na pytanie, czy jesteś już zdecydowany na szkołę pierwszego wyboru - 35% odpowiedziało TAK, 20% - TRUDNO POWIEDZIEĆ, 46% - NIE. Dane te wskazywałyby na to, że tylko co trzeci uczeń jest już zdecydowany. Pozostali oczekują pomocy i wsparcia.

 

Kto może udzielić im takiej pomocy?

Największą grupę stanowią rodzice (ok. 85%). Mogą również zwracać się do wychowawcy, pedagoga i specjalisty, jakim jest doradca zawodowy. W poradni przy ulicy Malowniczej 31a prowadzę indywidualne konsultacje od poniedziałku do środy
w godzinach popołudniowych.

 

                                                                                                                                      Andrzej Brzywca

                                                             doradca zawodowy
                                                                  Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna nr 22